Chứng điếc tai ở người cao tuổi
Những tài liệu tham khảo:
Các đặc điểm lâm sàng, phòng ngừa và điều trị bệnh nặng tai (lão thính) ở người cao tuổi là gì?
Bệnh nặng tai ở người cao tuổi đề cập đến một hiện tượng trong đó thính lực giảm dần theo tuổi tác. Đặc điểm lâm sàng của bệnh là: Đối xứng hai bên và điếc thần kinh tiến triển. Đường cong thính lực chủ yếu có dạng dốc với tần số suy giảm chủ yếu ở tần số cao, đôi khi bằng phẳng. Ngoài việc giảm thính lực, nó thường kèm theo chóng mặt, buồn ngủ, ù tai và tính khí hoang tưởng.
Cơ chế bệnh sinh của bệnh lão thính rất phức tạp và vẫn chưa rõ ràng. Một số dữ liệu cho thấy ở những bệnh nhân cao tuổi mắc chứng mỡ máu cao, tỷ lệ mắc bệnh lão thính cao hơn đáng kể so với nhóm lipid máu bình thường. Tăng lipid máu thúc đẩy bệnh điếc ở người cao tuổi. Ngoài sự thoái hóa của tế bào lông bên ngoài và vân mạch do lắng đọng lipid, kết tập tiểu cầu, ứ đọng hồng cầu và rối loạn vi tuần hoàn, còn có thể liên quan đến sự phá hủy trực tiếp của lipid peroxide đối với màng sinh học và các tế bào lông ở cơ quan thụ cảm thính giác. Cơ quan xoắn ốc tận cùng và các dây thần kinh liên quan ở đáy ốc tai bị teo nên biểu hiện là điếc thần kinh hai bên tiến triển chậm với chủ yếu là suy giảm tần số cao. Ngoài ra, do tăng sản xương và lắng đọng ở người cao tuổi, ống thính giác của tai trong và các lỗ, ống xương lân cận bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn, các sợi thần kinh tương ứng và hạch xoắn ốc bị teo, tế bào thần kinh bị suy giảm lại có thể là một nguyên nhân khác gây bệnh lão thính.
Cần thừa nhận rằng lão thính là một hiện tượng lão hóa biểu hiện ở thính giác, về cơ bản tuân theo quy luật trao đổi chất, không có phương pháp điều trị nào có thể thay đổi được quy luật và xu hướng này. Tuy nhiên, chúng ta có thể bắt đầu từ các biện pháp điều hòa và điều trị toàn diện như phòng ngừa, bảo tồn sức khỏe và kết hợp y học cổ truyền và phương Tây để trì hoãn sự xuất hiện của hiện tượng lão hóa này, nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống của người già và sự quan tâm của họ đối với môi trường sống. Những lĩnh vực này bao gồm:
(1) Giữ trạng thái tinh thần tốt, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, không quá căng thẳng cũng như không quá thoải mái trong cuộc sống và công việc, duy trì tâm trạng lạc quan, không vội vàng, nóng nảy.
(2) Điều trị tích cực các bệnh tăng huyết áp, mỡ máu cao, xơ cứng động mạch não và tiểu đường là rất quan trọng để ngăn ngừa rối loạn vi tuần hoàn và làm chậm tình trạng mất thính lực ở người cao tuổi.
(3) Biện chứng luận trị theo y học cổ truyền có ý nghĩa tích cực trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh lão thính. Biện chứng luận trị cần dựa trên ba khía cạnh:
① Loại hình Thận tinh suy yếu, tủy hải trống rỗng: Các triệu chứng bao gồm giảm thính lực, ù tai, thỉnh thoảng chóng mặt, đau thắt lưng và mỏi gối, có cảm giác nóng trong lòng bàn tay, bàn chân, bồn chồn và mất ngủ; Chất lưỡi đỏ ít rêu lưỡi, mạch tế vô lực.
Trị pháp: Ích thận điền tinh, thông nhĩ khai khiếu.
Xử phương: Nhĩ lung tả tư hoàn, hoặc Kỷ cúc địa hoàng thang đều được: Thục địa hoàng 20g, Sơn dược 15g, Sơn thù 15g, Đan bì 12g, Trạch tả 15g, Phục linh 12g, Kỷ tử 12g, Cúc hoa 15g, Nữ trinh tử 20g, Hoàng tinh 15g, Cát căn 15g, Đan sâm 15g, Táo nhân sao 20g. Sắc uống.
② Loại hình can thận âm hư, can dương thăng lên: Có các chứng trạng như điếc, ù tai, cáu kỉnh khó chịu, thính giác suy giảm, chóng mặt, tai kêu như ve sầu, thắt lưng và đầu gối đau mỏi, chất lưỡi đỏ ít rêu, mạch huyền tế.
Trị pháp: Tư bổ can thận, tiềm dương tức phong.
Xử phương: Thiên ma câu đằng ẩm gia giảm: Thiên ma 15g, Câu đằng 20g, Thạch quyết minh 20g, Thục địa hoàng 20g, Tục đoạn 15g, Đỗ trọng 15g, Kỷ tử 20g, Long cốt nướng 20g, Mẫu lệ nướng 20g, Hoàng tinh 20g, Đan sâm 20g. Sắc uống.
③Loại hình Khí hư huyết ứ, mạch lạc tắc nghẽn: Điếc, ù tai, chóng mặt hoặc cảm giác trống rỗng trong đầu, mệt mỏi, làm việc thì mệt mỏi trầm trọng hơn, đôi khi nhức đầu hoặc trướng tức trong tai, ngứa và tê ở đầu ngón tay, lưỡi có màu ảm đạm hoặc bầm máu, mạch sáp vô lực.
Trị pháp: Ích khí hoạt huyết, thông lạc khai khiếu.
Xử phương: Bổ dương hoàn ngũ thang gia giảm: Hoàng kỳ 45g, Đương quy 15g, Xích thược 15g Địa long 15g, Đào nhân 12g, Hồng hoa 15g, Đan sâm 20g, Toàn trùng 10g, Cát căn 15g. Sắc uống. Nếu không thuận tiện để sắc thuốc, có thể uống lâu dài Lục vị địa hoàng hoàn hoặc Kỷ cúc địa hoàng hoàn phối hợp với viên Đan sâm tổng hợp.
(4) Khi người cao tuổi bị điếc ở mức độ nhất định có thể đeo các loại máy trợ thính phù hợp để có thể tham gia đời sống xã hội một cách bình thường. Nói chung, những người bị suy giảm thính lực tần số giọng nói trung bình từ 35-80dB đều có thể sử dụng, mức giảm thính lực khoảng 60dB thì hiệu quả tốt nhất.
Máy trợ thính là thiết bị tăng cường độ âm thanh để cải thiện thính lực. Nó chủ yếu bao gồm ba phần sau: micro, bộ khuếch đại và bộ thu. Ngoài ra còn có pin, công tắc, điều khiển âm lượng và điều khiển tần số hoặc âm thanh. Hiện nay chủ yếu có các loại máy trợ thính sau: ①Loại đeo sau tai: Máy trợ thính nằm ở phía sau màng nhĩ của vành tai và bên ngoài khoang tai. ②Loại trong tai và loại ống tai: Toàn bộ máy trợ thính được tích hợp vào khoang concha, loại ống tai nhỏ hơn loại trong tai. ③Loại hộp: Micrô, bộ khuếch đại, nút điều chỉnh âm lượng và công tắc đều được đặt trong máy trợ thính dạng hộp, máy trợ thính có thể đeo trên ngực, tín hiệu điện truyền qua dây đến tai nghe để tạo ra âm thanh và đi vào ống tai xuyên qua màng nhĩ. ④ Loại kính: Máy trợ thính được đặt trong khung kính, âm thanh được truyền vào màng nhĩ thông qua ống dẫn âm bằng nhựa.
Ly Nghị Nguyễn
9/01/2023